Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης 4 λεπτά
Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής – φοροτεχνικός
Κωνσταντίνος Κουλογιάννης
Πτυχιούχος ΤΕΙ
Λογιστής – φοροτεχνικός
Το χρόνιο αίτημα για εξορθολογισμό των κυρώσεων του Κ.Φ.Δ. και την κατάργηση επιβολής υπέρογκων προστίμων όταν σε ορισμένες περιπτώσεις υποβάλλονται εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις παρακρατούμενων φόρων (ή και τελών) με μικροποσά προς καταβολή, δυστυχώς δεν επιτεύχθηκε ούτε μετά την ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 5104/2024). Η έλλειψη βούλησης της πολιτείας να δώσει μια τελική λύση στο μείζον αυτό πρόβλημα έχει ως αποτέλεσμα να διαιωνίζεται ακόμη και σήμερα μια νοσηρή θα λέγαμε κατάσταση, όπου η έννοια της αρχής της χρηστής διοίκησης μοιάζει με ουτοπία.
Αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις υποβολής εκπρόθεσμων αρχικών δηλώσεων παρακρατούμενων φόρων με μικροποσά, η Δ.Ε.Δ. με πλήθος αποφάσεών της, έχοντας ως κύριο γνώμονα την εφαρμογή της αρχής της χρηστής διοίκησης (σ.σ. παρόλο που δεν υπήρξε ρητή διάταξη που να δικαιολογεί τέτοιες αποφάσεις δικαίωσης των πολιτών για τις εν λόγω υποθέσεις) ακύρωνε τα σχετικά πρόστιμα, καταδεικνύοντας ουσιαστικά πως δεν είναι λογικό να επιβάλλονται υπέρογκα πρόστιμα όταν τα ποσά του φόρου προς καταβολή είναι επί της ουσίας αμελητέα. Τα τελευταία τρία χρόνια υπάρχει πλειάδα τέτοιων αποφάσεων1. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως οι αποφάσεις αυτές της Δ.Ε.Δ. κινούνταν προς τη σωστή κατεύθυνση γιατί, αφενός μεν, δικαίωναν τους φορολογούμενους, αφετέρου δε, αποτελούσαν λαβή για την άμεση νομοθέτηση της κατάργησης των εν λόγω υπέρογκων προστίμων για τα οποία φρονούμε πως κανείς νουνεχής πολίτης δεν μπορεί να είναι σύμφωνος. Παράλληλα, με τις αποφάσεις αυτές ερχόταν συχνά στην επιφάνεια η αδικία αυτή του Κ.Φ.Δ. που αντί τελικά να διορθωθεί και να καταργηθούν οι εν λόγω διατάξεις, απεναντίας, όπως ήδη αναφέρθηκε, εξακολουθούν να ισχύουν με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Όμως, καθώς φαίνεται βάσει των αποφάσεων που εκδίδονται από την Δ.Ε.Δ. από τον Σεπτέμβριο του 2024 και μετά, υπάρχει μια αλλαγή θέσης της εν λόγω Διεύθυνσης και πλέον τα πρόστιμα αυτά για εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις με τις οποίες οφείλεται φόρος ή τέλος κάτω από 30,00 ευρώ, δεν ακυρώνονται, αλλά τελικά τα πρόστιμα επιβάλλονται στους φορολογούμενους που προσφεύγουν (σ.σ. δείτε ενδεικτικά δύο πρόσφατες αποφάσεις:ΔΕΔ 2230/2024 Πρόστιμο 500 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης απόδοσης ΦΜΥ και ΔΕΔ Θ 2082/2024 Πρόστιμο 250 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης απόδοσης ΦΜΥ). Να τονίσουμε εδώ πως και στις δύο πρόσφατες αποφάσεις, η ΔΕΔ δε χρησιμοποιεί πλέον τη γνωστή αιτιολογία σχετικά με τη διάταξη του άρθρου 38 παρ. 6 του ν. 2859/20002 και ότι συνακόλουθα εφόσον οφείλονται μικροποσά τα οποία υπολείπονται αισθητά του προστίμου δεν είναι δυνατόν, υπό το φως της αρχής της χρηστής διοίκησης, να επιβληθεί πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης και απόδοσης ενός τόσο αμελητέου ποσού φόρου, αλλά αρκείται στην ψυχρή αναφορά ότι, τα πρόστιμα είναι διοικητικές κυρώσεις και για την επιβολή τους δεν απαιτείται, ούτε εξετάζεται η ύπαρξη δόλου (πρόθεσης), αλλά αρκεί μόνο η διαπίστωση της παράβασης, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή της υποκειμενικής υπαιτιότητας εκ μέρους του υπόχρεου.
Βλέπουμε λοιπόν πως, η αλλαγή αυτή της θέσης της Δ.Ε.Δ. έρχεται να επαναφέρει και πάλι στο προσκήνιο την άμεση ανάγκη για την κατάργηση αυτών των παράλογων προστίμων. Βέβαια, υπάρχει ένας αντίλογος από μια μερίδα δημοσίων λειτουργών, σύμφωνα με τον οποίο, δεν είναι δυνατόν να δικαιώνονται οι φορολογούμενοι βάσει αποφάσεων της Δ.Ε.Δ. με σκεπτικά που δεν ερείδονται σε ρητή διάταξη νόμου για τη μη επιβολή κυρώσεων, ωστόσο η απάντηση σ’ αυτόν τον αντίλογο είναι πως, η αρχή της χρηστής διοίκησης είναι το «ουσιώδες» και επιβάλλει την άμεση νομοθέτηση της κατάργησης των υπέρογκων αυτών κυρώσεων και δεν πρέπει να ψέγονται όσοι ξιφουλκούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο για τη δικαίωση του φορολογούμενου πολίτη. Γιατί, είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο πως οι αποφάσεις της Δ.Ε.Δ. που δικαίωναν του πολίτες κινούνταν προς τη σωστή κατεύθυνση καίτοι βασιζόμενες στις διατάξεις του Φ.Π.Α. Δυστυχώς όμως στη χώρα μας είναι σύνηθες να μένουμε στους τύπους χάνοντας την ουσία.
Τέλος, δεν πρέπει να παραγνωρίζουν οι ιθύνοντες πως, τα πρόστιμα αυτά, τα επωμίζονται τελικά οι συνάδελφοι λογιστές, οι οποίοι, βουτηγμένοι στις πλείστες υποχρεώσεις που το κράτος έχει θεσπίσει, συμβαίνει κάποιες φορές, όταν κάμπτονται οι ανθρώπινες αντοχές τους, να λησμονήσουν την υποβολή τέτοιων δηλώσεων με οφειλόμενα μικροποσά φόρου.
Εφόσον, η ηγεσία του υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, θεωρεί πως είναι λογικό και δίκαιο να επιβάλλεται επί παραδείγματι πρόστιμο 500 ευρώ για την εκπρόθεσμη υποβολή μιας δήλωσης που είχε ποσό για απόδοση τρία ή πέντε ευρώ ή και λιγότερα, και επιπροσθέτως εφόσον εξακολουθεί να μην θεσπίζει διάταξη κατάργησης, τότε πραγματικά πρέπει να αναζητήσουμε τα αίτια της μη νομοθέτησης.
Read more at Taxheaven: https://www.taxheaven.gr/news/68921/prostima-ekprooesmwn-dhlwsewn-parakratoymenwn-forwn-kai-gia-mikroposa-pros-katabolh-allagh-oeshs-ths-ded
